Extern vertrouwenspersoon
Als er sprake is van ongewenste omgangsvormen of een hoge werkdruk kan dit stress teweeg brengen en lichamelijke, psychische en/of sociale klachten veroorzaken bij werknemers. De Arbowet noemt dit de psychosociale arbeidsbelasting (PSA).
Verplichting aanstellen (externe) vertrouwenspersoon
Op 16 januari 2023 deed Mariette Hamer, als regeringscommissaris, een voorstel bij de tweede Kamer der Staten-Generaal met betrekking tot de verplichtstelling van vertrouwenspersonen. De deskundigheid, onafhankelijk en faciliteiten van een vertrouwenspersoon zijn een belangrijk aspect van een goede vertrouwenspersoon die zijn of haar functie goed kan vervullen. Ze heeft aangegeven te hopen dat niet alleen het wetsvoorstel zal worden gesteund, maar ook gevolg zal worden gegeven aan de aanbevelingen die zij in haar brief kenbaar heeft gemaakt.
Link naar voorstelIn december 2023 is wetsvoorstel ‘verplichting vertrouwenspersoon voor organisaties van 10 of meer werknemers’ aangenomen door de tweede kamer. Het wetsvoorstel zal nu worden voorgelegd aan de Eerste Kamer. De exacte datum van inwerkingtreding van de wet is nog niet bekend.
Voor actualiteiten en nieuws rondom wetswijzigingen kijk op de Instagram en LinkedIn pagina van Kracht Boutique Keizer.
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) in de Arbowet
De werkgever is volgens de Arbowet verplicht om beleid te voeren, binnen het algemene arbeidsomstandighedenbeleid, dat erop is gericht om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of te beperken binnen de organisatie. De werkgever moet aan een aantal verplichtingen voldoen om een zo veilig en gezond mogelijke arbeidssituatie te creëren voor zijn werknemers, en voor hemzelf. Een onderdeel daarvan is een klachtenregeling opstellen en het aanstellen van een vertrouwenspersoon.
De vertrouwenspersoon
Een vertrouwenspersoon kan bijdragen aan het tegengaan of beperken van een psychosociale arbeidsbelasting. Door een samenwerking met een vertrouwenspersoon aan te gaan kunt u de- escalerend en preventief handelen als werkgever/leidinggevende. Een extern vertrouwenspersoon is objectief en onafhankelijk, door deze samenwerking verlaagt u een mogelijke drempel om wangedrag te melden.
Taken vertrouwenspersoon
De vertrouwenspersoon heeft drie hoofdtaken:
Taken vertrouwenspersoon
Opvang en begeleiding melder
Signaleren trends niet integer of ongewenst gedrag en adviseren aan leidinggevende
Voorlichten en informeren
Binnen de Boutique abonnementen a.d.h.v.:
Oproepbaar /stand- by staan
Zichtbaarheid vertrouwenspersoon, Aanwezigheid en advies
Maatwerk coach, jaarverslag
Uitgangspunten functie vertrouwenspersoon
- Wat wordt besproken is vertrouwelijk (tenzij)*
- De vertrouwenspersoon staat naast de melder
- De vertrouwenspersoon neemt het probleem van de melder niet over
- De vertrouwenspersoon biedt begeleiding, nazorg en bescherming aan de melder
*Toelichting vertrouwelijkheid tenzij: De vertrouwenspersoon kan de vertrouwelijkheid doorbreken als er sprake is van ernstige strafbare feiten (bijvoorbeeld aanranding, verkrachting of misstanden die het maatschappelijk belang schaden) waarmee de vertrouwenspersoon in gewetensnood komt. Het is dus vertrouwelijkheid ‘tenzij’.
Twee soorten vertrouwenspersonen
Bij de Vertrouwenspersoon Ongewenste Omgangsvormen kun je terecht voor zaken in de omgang, communicatie en wijze van leidinggeven, die jou hebben gekwetst en tot doel of gevolg hebben, dat jij je niet veilig voelt op het werk. Het kan gaan over pesten, intimidatie, seksuele intimidatie, agressie, geweld en discriminatie. Jij bepaalt wat kwetsend is voor jou. Jij bepaalt wie er over jouw grens is gegaan. Jij hebt recht op een veilige werkplek. Wat voor de één ongewenst is, hoeft dat voor een ander niet te zijn. Je kan onmogelijk voor de ander invullen wanneer iets grensoverschrijdend, dus ongewenst, is. Daarom is een open en duidelijke communicatie belangrijk. Waar jij misschien je schouders ophaalt als iemand je een tik op de billen geeft, kan een ander totaal van slag zijn. Het in jouw ogen ‘onschuldige’ grapje dat je maakt, kan voor de ontvanger misschien heel kwetsend zijn. Of zonder dat je het doorhebt kan er voor “de toehoorder/meelacher” een onveilige situatie ontstaan (“laat ik maar niets opvallends doen want dan worden er ook grappen over mij gemaakt”). Het is belangrijk dat er geen discussies ontstaan over of iets ongewenst is of niet. Wat iemand als ongewenst ervaart, ís ongewenst.
In praktijk worden ongewenste omgangsvormen vaker ‘niet’ gemeld. Overvallen worden door de situatie, de relatie goed willen houden, de angst dat het erger wordt en daarnaast gevoelens van schuld en schaamte zijn belangrijke redenen waarom mensen in werkelijkheid niet reageren zoals zij dachten of hoopten te reageren op ongewenste omgangsvormen.
Bij de Vertrouwenspersoon Integriteit kun je terecht voor het veilig melden van vermoedens van misstanden. Het gaat om zaken die schade doen aan de organisatie. Bijvoorbeeld: diefstal, fraude, machtsmisbruik, schenden van regels, niet integer gedrag. Maar er is ook een groot grijs gebied hieromtrent. Integriteit is namelijk niet alleen in regels te vangen maar vergt ook een mate van logisch beredeneren en van het opvolgen van algemene normen en waarden. De vertrouwenspersoon zal samen met de melder nagaan of er een redelijk vermoeden van misstand is.
Steeds meer Vertrouwenspersonen combineren de functie van Vertrouwenspersoon Ongewenste Omgangsvormen met die van Vertrouwenspersoon Integriteit. Bij hen kun je dus voor beide vormen van ongewenst gedrag terecht. Binnen de Boutique werken we ook samen met externe vertrouwenspersonen die voor beide gecertificeerd zijn.
Huis voor klokkenluiders
Er is een Huis voor Klokkenluiders. Het Huis kent een afdeling Advies en een afdeling Onderzoek. Bij de afdeling Advies kan de medewerker een vermoeden van een misstand vertrouwelijk bespreken. Dus naast de vertrouwenspersoon integriteit kunnen melders altijd de afdeling Advies van het Huis voor Klokkenluiders raadplegen. De afdeling geeft gratis, onafhankelijk en vertrouwelijk advies aan werknemers die een vermoeden van een misstand hebben en twijfelen of ze deze zullen melden.
Wet bescherming klokkenluiders
De Wet bescherming klokkenluiders (Wbk) is 24 januari door Eerste Kamer aangenomen. Per 16 februari 2023 is “de wet huis voor de klokkenluiders“ veranderd in “wet bescherming klokkenluiders”. Lees via de volgende link wat de veranderingen inhoud voor uw bedrijf.
https://www.wetbeschermingklokkenluiders.nl/wat-verandert-erVoor actualiteiten en nieuws rondom wetswijzigingen kijk op de Instagram en LinkedIn pagina van Kracht Boutique Keizer.